Kaldıraç Nedir? Finansal İlerleme İçin Güçlü Bir Araç Olarak Kaldıraç

 

Kaldıraç, sınırlı bir miktar parayı kullanarak çok daha büyük işlemler gerçekleştirmeyi sağlayan etkili bir finansal araçtır. Bu strateji, yatırımcılara önemli kar fırsatları sunabilir. Kaldıraç terimi, İngilizce'deki "leverage" kelimesinden gelmektedir.

 

Borsa piyasasında, kaldıraç olanağı, az bir yatırımla geniş çaplı işlemlere giriş yapma mekanizması olarak karşımıza çıkar. Yatırımcılar, ellerindeki mevcut miktarla orantısız büyüklükte işlemler yapabilir ve bu işlemlerden elde ettikleri karı cebine koyabilirler. Ancak, yüksek kaldıraç kullanmak avantaj sağlamanın yanı sıra dezavantajları da beraberinde getirebilir. Bu nedenle, kaldıracın doğru bir şekilde kullanılması büyük bir önem taşır.

 

Borsa Kaldıraç Oranları

 

Kaldıraç oranları, her borsa şirketinde farklılık gösterir. Bu durum, borsa aracı kurumlarının sahip oldukları lisanslara bağlıdır. Lisanslar, borsa şirketlerini denetleyen regülatör kurumlar tarafından verilen yetki belgeleridir. Bu belgeler, şirketlerin güvenilirliğini artırır. Her regülatör kurumun belirlediği farklı kaldıraç oranları bulunur ve şirketler de bu oranları belirlerken bu kurallara uyarlar.

 

Kaldıraç Hesaplama Nasıl Yapılır?

 

Kaldıraç kullanırken, yatırım miktarınızın çok üstünde işlemlere girebilirsiniz. Bu, kar elde edebileceğiniz anlamına gelir. Zarar durumunda ise en fazla bakiyeniz sıfırlanabilir, ancak bakiyeniz asla eksiye düşmez. Bu bilgi, yatırımlarınızın sağlığı açısından önemlidir.

 

Kaldıraç hesaplama yaparken, pozisyon büyüklüğü, ürün fiyatı, ürün miktarı ve teminat miktarını bilmelisiniz. Pozisyon büyüklüğü, açtığınız işlemin toplam maddi değerini ifade eder. Bu değeri hesaplarken, ürün fiyatını ürün miktarıyla çarparsınız. Pozisyon büyüklüğü ve teminat miktarı kullanılarak kaldıraç oranı hesaplanır. Kaldıraç oranını hesaplamak oldukça basittir. Örnekle daha iyi anlamak mümkündür.

 

Örneğin, EURTRY (Euro Türk Lirası) paritesinde işlem yapıyorsunuz ve Euro'nun 9 TL olduğunu düşünüyorsunuz. 100 Euro almak için 900 TL ödemeniz gerekecek. Ancak, borsanın kaldıraç özelliği sayesinde, elinizdeki 900 TL ile daha büyük işlemlere girebilir ve daha fazla kar elde edebilirsiniz.

 

Diyelim ki kaldıraç kullanıyorsunuz ve karşınıza 90.000 TL'lik bir pozisyon büyüklüğü çıktı. Aynı zamanda 300 TL teminat miktarı isteniyor. Bu durumda, kaldıraç kullanım oranınız şu şekilde hesaplanır: 90.000 / 300 = 300. Yani, 300 kaldıraç kullanmış oluyorsunuz. Bu durumda, 300 kaldıraç kullanarak 300 TL ile 90.000 TL'lik bir işleme girebilirsiniz. Bu, normalde 100 Euro yerine 30.000 Euro alabilmeniz anlamına gelir.

 

Kaldıraçlı İşlem Örnekleri

 

Önceki bölümlerde kaldıraç nedir öğrendik, şimdi bu konuyu örneklerle pekiştirelim. Pariteler ve borsa işlemleri hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz.

 

Örnek 1:

 

Dolar üzerinden bir örnek yapalım. İşlem yapacağımız parite USDTRY (ABD Doları Türk Lirası). Bu paritenin değeri 15 TL olduğunu varsayalım ve elimizde 1500 TL olsun. Ayrıca, 1:300 kaldıraç kullanarak işlem yaptığımızı düşünelim. Fiyat 16 TL'ye çıkarsa, ne kadar kar elde ederiz?

 

Elimizdeki 1500 TL ile başlangıçta 100 dolar alabiliriz (1500/15). Ancak, 300 kaldıraç kullandığımız için aslında 30.000 dolar alabiliriz (100 x 300). Dolar fiyatı 15'ten 16'ya çıktığında, karımızı hesaplamak için (16-15) x 30.000 formülünü kullanırız. Bu durumda, 30.000 TL kar elde ederiz.

 

Eğer kaldıraç kullanmasaydık, 1500 TL ile 100 dolar alacak ve (16-15) x 100 formülü ile sadece 100 TL kar elde edecektik. Kaldıraç sayesinde elde ettiğimiz kar farkını görebiliriz.

 

Örnek 2:

 

Borsa piyasası, kaldıraçlı olmasının yanı sıra çift yönlü işlemlere izin veren bir piyasadır. Bu özellik, fiyat düşüşlerinden de kar elde etmenizi sağlar. Bu örnekte, dolar üzerinden bir örnek verelim. Dolar fiyatının 15 TL olduğunu ve elimizde 3000 TL olduğunu düşünelim. Dolar fiyatının düşeceğini öngörüyoruz ve buna göre bir işlem açtık. Dolar, 14 TL'ye düştüğünde ne kadar kar elde ederiz?

 

(3000/15) x 300 formülü ile 60.000 dolar alırız. Karımızı hesaplarken (15-14) x 60.000 formülünü kullanarak 60.000 TL kar elde ederiz.

 

Bu örneklerde, anlaşılabilirliği artırmak için yuvarlak rakamlar kullandım. Ancak, işlem yaparken virgülden sonraki fiyat değişiklikleri, önemli karlar elde etmenizi sağlayabilir. Dersleri dikkatlice inceledikten ve küçük denemeler yaptıktan sonra, kendi karlarınızı daha iyi görebilir ve stratejiler oluşturabilirsiniz.