Döviz Çiftleri ( Parite ) Nedir?

 

Döviz çiftleri ( Parite ), farklı iki ülkenin para birimlerinin bir araya gelmesiyle oluşan finansal bir terimi ifade eder. Örneğin, Amerikan Doları ile Türk Lirası arasındaki ilişkiyi incelediğimizde, bu ilişkiyi USDTRY şeklinde ifade ederiz. Türkiye'de doların değeri sorulduğunda, genellikle doların TL karşısındaki değeri öğrenilmek istenir. USDTRY, Amerikan Doları (USD) ve Türk Lirası (TRY) kelimelerinin birleşiminden oluşan bir döviz çiftidir.

 

Parite Teriminin Anlamı

 

Parite kelimesinin kökenine baktığımızda, nominal değer ve döviz çiftlerini ifade ettiğini görmekteyiz. Bu terim, "par value" ifadesinden türemiş ve Türkçe'de "parite" olarak kullanılmaya başlamıştır. Temelde, iki ülke para biriminin birbirine göre değerini ifade eden bir terimdir.

 

Temel Para Birimleri

 

Her ülkenin kendi para birimine sahip olduğu bilinir. Ancak bazı ülkeler, ortak para birimlerini de kullanabilir. Örneğin, Avrupa Birliği ülkeleri genellikle Euro'yu kullanır. Bu para birimlerine "majör para birimleri" denir ve yatırım ve ticarette yaygın olarak kullanılırlar.

 

Majör Para Birimleri

 Majör para birimleri, yatırım ve ticarette en çok kullanılan para birimleridir. Bazı örnekler şunlardır:

 

- USD: Amerikan Doları

 

- EUR: Euro

 

- GBP: Sterlin, Britanya Pound

 

- JPY: Japon Yeni

 

- CHF: İsviçre Frangı

 

- AUD: Avustralya Doları

 

- CAD: Kanada Doları

 

- NZD: Yeni Zelanda Doları

 

Parite Çeşitleri

Pariteler, genel olarak majör, minör ve egzotik parite olarak üç kategoriye ayrılır.

 

Majör Pariteler

 Majör pariteler, en çok işlem gören ve likiditesi yüksek olan paritelerdir. Örneğin, EURUSD, GBPUSD, USDJPY gibi pariteler majör pariteler arasında yer alır.

 

 Minör Pariteler

Minör pariteler, işlem hacmi daha düşük olan ve genellikle majör para birimleri dışındaki para birimlerini içeren paritelerdir.

 

Egzotik Pariteler

 Egzotik pariteler, gelişmekte olan ülkelerin para birimlerini içeren paritelerdir. Bu paritelerin işlem hacmi genellikle düşüktür ve yayılım aralıkları yüksektir.

 

Parite Hesaplama

 

Parite hesaplama, bir döviz çiftindeki bir para biriminin diğer para birimine göre değerini belirlemeyi içerir. Örneğin, EURUSD paritesinde 1 Euro'nun kaç Amerikan Doları'na denk geldiğini hesaplamak için pay ve payda kavramları kullanılır.

 

Örnek Hesaplama

USDTRY paritesi 7,90 ise ve 1000 dolar almak istiyorsak, 7,90 x 1000 = 7900 TL karşılığında 1000 dolar alırız. Kar ve zarar hesaplamaları da işlem yapılan para birimine göre yapılır.

Dünya Genelinde İşlem Gören Pariteler

Dünya genelinde en çok işlem gören paritelerden biri EURUSD'dir. Bu parite, Euro ve Amerikan Doları'nın birbirine karşı değerini gösterir. İşlem hacmi oldukça yüksektir ve yatırımcılar arasında popüler bir tercihtir.

 

GBPUSD Paritesi

GBPUSD paritesi, Sterlin ve Amerikan Doları'nın birbirine karşı değerini gösterir. Bu paritede değer değişimleri genellikle dalgalıdır ve tarih içinde çeşitli seviyelere ulaşmıştır.

 

USDJPY Paritesi

USDJPY paritesi, Amerikan Doları ve Japon Yeni'nin birbirine karşı değerini gösterir. Yüksek likiditeye sahip olması ve dalgalı hareketleri nedeniyle yatırımcılar arasında ilgi çeker.

 

 Sonuç olarak, döviz piyasasında paritelerin anlamı, çeşitleri ve hesaplamaları oldukça önemlidir. Yatırımcılar, bu konuları anlayarak daha bilinçli ve başarılı işlemler gerçekleştirebilirler.